ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ – ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΑΠΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 4^ο ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

1.- Τι είναι το υπό ίδρυση Εθνολογικό – Λαογραφικό Μουσείο Σαπών.

Το Εθνολογικό – Λαογραφικό Μουσείο Σαπών, το οποίο θα εδρεύει στον Δήμο Σαπών, σε ………………………………………………….επί της οδού ……………

Θα συγκεντρώσει και θα στεγάσει το σύνολο της λαϊκής δημιουργίας δηλαδή, οικιακά σκεύη, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, εργαλεία της αγροτικής και ποιμενικής ζωής, έπιπλα της λαϊκής κατοικίας, αργαλειό, άροτρα, κεντήματα, υφαντά, κάθε είδους εργόχειρα, στολές, φορεσιές, φωτογραφίες, πίνακες, βιβλία, λατρευτικά αντικείμενα και γενικά το σύνολο των αντικειμένων που εκφράζουν τον λαϊκό πολιτισμό των Σαπών.

2.- Γιατί πρέπει να πραγματοποιηθεί το Εθνολογικό – Λαογραφικό Μουσείο Σαπών.

Οι Σάπες είναι η δεύτερη μετά την Κομοτηνή πόλη στο Νομό Ροδόπης. Είναι πρωτεύουσα της Επαρχίας Σαπών και έχει πληθυσμό πάνω από 10.000 κατοίκους. Το κύριο στοιχείο που χαρακτηρίζει την πόλη είναι η πολυπολιτισμική σύνθεση της κοινωνίας. Στις Σάπες ζουν αρμονικά Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, Θρακιώτες, Πόντιοι, Ρουμ, Πομάκοι, Σαρακατσάνοι, κ.ά.

Θεωρείται απαραίτητο να τονιστεί ότι οι Σάπες αποτελούσαν και αποτελούν το εμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής της Θράκης και αυτό οφείλεται στην ιστορική τους διαδρομή. Στις Σάπες από το 1924 υπήρχαν παντοπωλεία, υφασματοπωλεία, υποδηματοποιεία, αρτοποιεία, κρεοπωλεία, αλευρόμυλοι, κουρεία, ξενοδοχείο, εστιατόρια, καφενεία, ξυλουργεία, αγγειοπλάστες, σιδηρουργοί, πεταλωτές, ιχθυοπώλες, ποτοποιοί, ζωέμποροι, οδοντίατροι, φαρμακοποιοί, βυρσοδέψες κλπ. Η ποικιλία αυτών των επαγγελμάτων μαρτυρεί την ύπαρξη έντονης εμπορικής και κοινωνικής δραστηριότητας, αλλά και το ρόλο που διαδραμάτισαν οι Σάπες στο παρελθόν στην περιοχή της Θράκης. Η περιοχή χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και μέριμνας λόγω της πολυπολιτισμικής σύνθεσης του πληθυσμού της και θεωρείται σκόπιμη η διάσωση και προβολή των πολιτισμικών στοιχείων της. Είναι άξια μελέτης η αρμονική συνύπαρξη του χριστιανικού, μουσουλμανικού, θρακιώτικου και πομακικού λαογραφικού και εθνολογικού στοιχείου, αλλά και η αλληλεπίδραση αυτών των πολιτισμικών στοιχείων που καταλήγουν στη δημιουργία μιας ιδιόμορφης πολιτισμικής ταυτότητας με στοιχεία από όλες τις παραπάνω πολιτισμικές κοινότητες.

Στόχος του Εθνολογικού – Λαογραφικού Μουσείου Σαπών είναι να διασώσει, να καταγράψει, να ερευνήσει, αλλά και να αναδείξει την πλούσια εθνολογική και λαογραφική κληρονομιά του τόπου. Παράλληλα θα συμβάλλει στην αναβίωση της μεγάλης εμπορικής και πολιτισμικής κίνησης, που είχε αυτός ο ακριτικός τόπος σε παλαιότερες εποχές.

3.- Διοίκηση διάθρωση του Εθνολογικού – Λαογραφικού Μουσείού Σαπών

Το Εθνολογικό – Λαογραφικό Μουσείο Σαπών είναι μη κερδοσκοπική εταιρία η οποία θα διοικείται από 7μελές Διοικητικό Συμβούλιο.

4) Η Επιστημονική Επιτροπή του Εθνολογικού – Λαογραφικού Μουσείου Σαπών

Η Επιστημονική Επιτροπή, που θα υποστηρίζει το έργο του Εθνολογικού – Λαογραφικού Μουσείου θα είναι τετραμελής και θα απαρτίζεται από: 1) Δύο (2) Ιστορικούς Τέχνης, 2)Ένα (1) Κοινωνιολόγο, 3) Ένα (1) Πολιτισμολόγο

5). Σκοποί – Αναμενόμενα Αποτελέσματα – Ωφελούμενοι

α. Σκοποί:

1. Η διατήρηση και ανάδειξη της παράδοσης και του αρχιτεκτονικού πλούτου της περιοχής.
2. Η διαμόρφωση ενός κέντρου-πόλου πολιτισμού, που θα συγκεντρώνει όλη τη λαϊκή δημιουργία και θα αποτελεί εστία προσέλκυσης των νέων της περιοχής, αλλά και ντόπιων και ξένων επιστημόνων που θα θέλουν να μελετήσουν την ιδιαιτερότητα της περιοχής.

3. Η ανάδειξη του γεω-στρατηγικού ρόλου της περιοχής, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις σχέσεις της Ελλάδας με τις Χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Μετά το 1989 η περιοχή έχει κληθεί να διαδραματίσει εκ νέου τον ιστορικά γνωστό ρόλο του διάμεσου μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Στο σταυροδρόμι διαφορετικών πολιτισμικών κόσμων το Εθνολογικό – Λαογραφικό Μουσείο θα συμβάλλει στην ανάπτυξη των διαπολιτισμικών σχέσεων με τους όμορους λαούς, αλλά και εκείνους της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Ευρώπης, μέσα από ένα πνεύμα δημιουργικής κατανόησης, συνύπαρξης και συνεργασίας, αναδεικνύοντας τις ιδιαιτερότητες που διακρίνουν, αλλά και τα κοινά πολιτισμικά στοιχεία που ενώνουν τους λαούς της Βαλκανικής. Η ύπαρξη ενός κομβικού σημείου πολιτισμού στην πόλη των Σαπών, με την ιστορική της διαδρομή και τη σημασία της για την τοπική ιστορία και οικονομία κατά τον 19ο και 20ο αιώνα, δίνει σημαντικές δυνατότητες για την αξιοποίηση διακρατικών, διασυνοριακών και διαπεριφερειακών σχέσεων.

4. Η προβολή της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας της περιοχής και η τουριστική της αξιοποίηση, με έμφαση στον εναλλακτικό τουρισμό (αγροτοτουρισμό).

5. Η παραγωγή έργου πολλαπλά ωφέλιμου για την τοπική κοινωνία και την ευρύτερη περιοχή.
6.Η ανάδειξη των ιστορικών μνημείων της περιοχής, κυρίως των παραδοσιακών, τα οποία συνδέονται με την πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική ιστορία του τόπου, ως εστιακών – κομβικών σημείων επικοινωνίας και ιστορικών διαδρομών.

β. Αποτελέσματα:

1. Το Εθνολογικό – Λαογραφικό Μουσείο Σαπών θα συγκεντρώνει όλη την εικαστική έκφραση, θα λειτουργεί ως εστία προσέλκυσης νέων της περιοχής και ξένων επισκεπτών, θα συνδέει την Ακαδημαϊκή Κοινότητα με την τοπική κοινωνία και τις πολιτισμικές εκφράσεις και εκφάνσεις της, θα αποτελεί ένα διάμεσο για την εγκαθίδρυση σχέσεων επικοινωνίας, ανταλλαγών και συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις Χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
2. Επιπλέον, θα προωθεί και θα εξασφαλίζει την επικοινωνία και συνεργασία με αντίστοιχα Κέντρα, Εκπαιδευτικούς και Πολιτιστικούς Φορείς από τη Θράκη, την Ανατολική Μακεδονία, τις άλλες περιοχές της Ελλάδας και από το εξωτερικό, κυρίως από τις γειτονικές χώρες Βουλγαρία και Τουρκία, τις Βαλκανικές και Παρευξείνιες Χώρες, αλλά και Φορείς του ανά τον κόσμο Ομογενειακού Ελληνισμού.

Οι συνεργασίες θα αφορούν:

· φιλοξενία εκθέσεων εικαστικών τεχνών,

· διενέργεια ημερίδων, συνεδρίων και πραγματοποίηση διαφόρων σχετικών εκδόσεων.

Στόχος των δραστηριοτήτων θα είναι οι πολιτισμικές ανταλλαγές, η γνωριμία με νέες τεχνολογίες και η προώθηση ποικίλων πολιτιστικών και κοινωνικών δράσεων, οι οποίες θα συμβάλλουν στην αύξηση της ενδοκρατικής και διακρατικής κινητικότητας στην περιοχή, αλλά και της τουριστικής κίνησης, ευνοώντας, παράλληλα, την ποιοτική και ποσοτική βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της τοπικής αγοράς.
γ. Ωφελούμενοι:

1. Ο τοπικός πληθυσμός του Δήμου Σαπών και της ευρύτερης περιοχής. Η υλοποίηση του έργου θα έχει πολλαπλά ευεργετικά αποτελέσματα στους διασυνοριακούς τοπικούς πληθυσμούς από κοινωνική, ψυχολογική και πολιτισμική άποψη. Θα συμβάλλει στην άρση της κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής απομόνωσης, στη τόνωση της αισιοδοξίας, στην εγρήγορση των φορέων και παραγόντων ανάπτυξης και στην άρση των επιφυλάξεων και αμφιβολιών, σχετικά με τη δυνατότητα επιτυχούς πραγμάτωσης αναλόγων διασυνοριακών προγραμμάτων.
2.Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως φορέας υλοποίησης του προγράμματος, το οποίο θα έχει πιλοτικό χαρακτήρα και θα συμβάλλει έμπρακτα στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας, αναφορικά με τη διαχείριση προγραμμάτων τοπικής κοινωνίας.

3.Οι επιστημονικές οντότητες, οι οποίες θα συμβάλλουν στην υλοποίηση των στόχων του Εθνολογικού – Λαογραφικού Μουσείού Σαπών.

4. Οι ερευνητές, αλλά και οι επισκέπτες, οι οποίοι θα βρουν ένα ελκυστικό και οργανωμένο τουριστικό προϊόν.

ΣΑΠΕΣ 10-02-2009

Μερκούρης Γ. Δημήτριος

Πολιτισμολόγος – Πρόεδρος ¨Εκαταίου¨

Τηλ.: 6945 221871 - 25320 22131

Mail:merkoyr1@otenet.gr